Welkom op de website van Salland

21 augustus 2019

Ruimtevaartonderzoeker Angelo Vermeulen één van de hoofdsprekers van Stöppelhaene Symposium

Op vrijdag 30 augustus 2019 vindt het Stöppelhaene Symposium plaats. Het thema is Boeren en de ruimte – Kringlopen tot op Mars, waarmee de organisatie bezoekers uit de agrarische en food sector wil inspireren op het gebied van kringlooplandbouw. Angelo Vermeulen is als Belgisch ruimtevaartonderzoeker, bioloog en kunstenaar één van de hoofdsprekers die dag. Door zijn kennis op het gebied van kringlopen gedurende ruimtemissies, biedt hij het publiek een andere invalshoek op kringlooplandbouw.

Ruimtevaartonderzoeker
Van oorsprong is Angelo bioloog en kunstenaar. Dat hij ooit ruimtevaartonderzoeker zou worden, had hij zelf niet bedacht. Volgens hem was het echt een toevalstreffer. Hij vertelt: “Ik ontmoette een van de oprichters van het MELiSSA-programma tijdens een evenement in Brussel. MELiSSA is een onderzoeksprogramma van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA, dat gaat over het opzetten van een zo circulair mogelijk systeem in de ruimte, met behulp van micro-organismen. Deze professor had een lezing van mij gezien en vroeg of ik wilde meewerken aan het programma, vanwege mijn brede perspectief als onderzoeker, bioloog en kunstenaar.” Hij grijnst: “En zo ben ik eigenlijk in de ruimtevaart beland.”

Kringlopen en ruimtevaart
Het MELiSSA-programma dwong hem om na te denken over circulariteit. Angelo: “Door dat onderzoeksprogramma, maar ook door verder mijn weg te zoeken in de ruimtevaart, besef je dat extreme circulariteit de toekomst van de ruimtevaart wordt. Je kan simpelweg niet zonder. Het circulaire denken in de ruimte is alleen iets meer toegespitst op voeding en zuurstofvoorziening. Alle afval die door de mens wordt geproduceerd, kan door micro-organismen worden afgebroken en weer worden omgezet in voedingsstoffen en CO2 voor planten. Die planten zorgen op hun beurt weer voor voedsel en zuurstof voor de astronauten. Dan krijg je een biologisch en circulair systeem dat de mens volledig in leven houdt.”

Ruimteschepen en astroïden
Naast zijn samenwerking met MELiSSA, ontwikkelt Angelo concepten van mogelijke ruimteschepen die verre sterren zouden kunnen bereiken. Dit zijn theoretische ontwerpen, waarvoor hij samenwerkt met zijn eigen onderzoeksgroep van de TU Delft. Angelo legt uit: “Aangezien het gaat om zeer lange reizen, hebben wij ook daar een extreem circulair systeem bedacht, want herbevoorrading zoals dat nu gebeurt in het internationaal ruimtestation, dat kan niet meer. Wij hebben een systeem ontwikkeld, waarbij we gebruik maken van een astroïde als basis. Die wordt geleidelijk ontgonnen voor een voorraad grondstoffen. Met die grondstoffen wordt zowel de architectuur als het inwendige ecosysteem van het ruimteschip stapsgewijze uitgebouwd. Bovendien wordt ook hier alle afval volledig gerecycled. Dat is natuurlijk een enorme denkoefening in extreem circulair denken.”

Verschillen met de aarde
Maar wat zijn nu de verschillen met de aarde, als het gaat om die kringlopen? Hij legt uit: “Op de aarde zitten we natuurlijk in een veel groter ecosysteem dan in een ruimteschip, waardoor die noodzaak aan dat kringloop denken minder voelbaar is. Dus stuur je iets in de atmosfeer, dan verdwijnt het en komt er weer verse lucht aan. Datzelfde geldt voor de oceaan. Wat we de laatste tien jaar echter zien, is dat we geconfronteerd worden met de grenzen van die manier van denken. De beperking van de aarde is heel voelbaar geworden, waardoor we ironisch gezien eigenlijk aan het opschuiven zijn naar de mentaliteit van de ruimtevaart en dat is ook nodig.”

Eyeopener
De extreme situatie in de ruimtevaart deed Angelo beseffen dat er voor de ruimtevaart een systeem noodzakelijk is waarbij letterlijk elke molecuul waardevol is. Angelo: “Je krijgt een hele andere blik op het leven, op circulaire economie en op afval. Maar wat mij dan zorgen baart is het voortdurend gebruik van materialen die eigenlijk niet onuitputtelijk zijn. Zoals beton bijvoorbeeld, want dat kan niet gerecycled worden en ook zand blijkt nu een grondstof te zijn die langzaam uitgeput raakt. Wie had dat ooit gedacht?” Zelf probeert hij daarom zoveel mogelijk op een zinvolle manier met afval om te gaan. Hij lacht: “Daarnaast zorg ik dat ik altijd langer met mijn apparaten doe, door zelf componenten te vervangen of te herstellen. Ik heb daarom nooit de laatste van de laatste telefoon of laptop in huis.”

Advies aan agrarische en foodsector
Wat het circulaire denken volgens Angelo absoluut nodig heeft, is een open houding tegenover nieuwe dynamische samenwerkingsvormen. Angelo: “Niet hiërarchisch, maar horizontaal met open geest. Eigenlijk is het zaak om de tussenschotten tussen beroepsgroepen zoveel mogelijk weg te halen, waardoor een probleemoplossende houding ontstaat en de groepsintelligentie toeneemt. Je moet de juiste mensen om je heen verzamelen, die daarvoor open staan. Je kunt het gewoonweg niet alleen. Dat vergt een andere cultuur en ik besef ook dat het gemakkelijker gezegd is dan gedaan.

Stöppelhaene Symposium
Op al deze onderwerpen gaat Angelo Vermeulen tijdens het Stöppelhaene Symposium nader in. Het symposium vindt plaats op 30 augustus en start om 12.00 uur. Het programma duurt tot 16.00 uur. Locatie is De Leeren Lampe in Raalte. Wil je meer over het symposium weten, of je nog aanmelden? Kijk dan op onze website en lees het nieuwsartikel of ga naar de aanmeldpagina.

Landelijke partners

Onze streken worden ondersteunt door onze landelijke partners.

Streek partners